ERCİŞLİ EMRAH İLE SELVİ HAN HİKÂYESİNİN EPİZOT YAPISI VE HİKÂYEDEKİ RÜYA MOTİFİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Özet

Türk halk edebiyatı türleri içerisinde, geleneği
kapsama ve taşıma rolü açısından önemli bir yere
sahip olan halk hikâyeleri, âşık tarzı halk şiiri anlayışı
kapsamındaki diğer türlerden, nazım ve nesir
şeklinde karışık bir yapı göstermesi ve uzun hacmi
bakımından ayrılır. Halk hikâyeleri, bu özellikleriyle
edebiyat araştırmacılarının ilgisini çekmiş ve çok
sayıda çalışmaya konu olmuştur.
Halk edebiyatı araştırmacılarının dikkate değer
çabalarıyla Ercişli Emrah’ın varlığı ispat edilmeye
çalışılmıştır. Ercişli Emrah, âşık edebiyatının aynı
mahlasa sahip temsilcileri olan diğer Emrahlarla uzun
yıllar karıştırılmış olsa da günümüzde yapılan
çalışmalarla halk edebiyatı sahnesindeki yerini
sağlama almıştır. Emrah, kendisiyle karıştırılan diğer
âşıklardan şiirlerinde kullandığı arı dil ve süsten uzak
bir üslupla ayrılmıştır. Âşığın yaşadığına dair en
önemli kanıtlardan biri de hayatı etrafında teşekkül
eden bir halk hikâyesinin varlığı ve şiirlerinin bu
hikâye içerisinde yer almasıdır. Ercişli Emrah ile ilgili
yapılan her değerlendirme onun ete kemiğe
bürünmesinde bir merhale olacaktır. Bu maksatla
yapmış olduğumuz inceleme, Emrah’ın sevda uğruna
revan olduğu dikenli yolculuğu tahkiye eden Ercişli
Emrah ile Selvi Han hikâyesi üzerine inşa edilmiştir.
Araştırmamıza konu olan hikâyenin önce epizot yapısı
tasnif edilmiş, ardından âşıklık geleneği açısından
başat ögelerden biri olan rüya motifi hikâyede yer
aldığı şekliyle tahlil edilmiştir.